Łączenie aktywności fizycznej ze zwiedzaniem atrakcyjnych przyrodniczo i kulturowo terenów, sprawia, że turystyka rowerowa staje się coraz popularniejszym sposobem na spędzanie czasu wolnego. Które szlaki w Polsce warto przejechać? Nasza redakcja przygotowała subiektywny przegląd polskich tras rowerowych, idealnych na wakacyjny i urlopowy odpoczynek. 

1. Szlak Warowni Jurajskich

Trasa poprowadzona jest szlakiem XIV-wiecznych budowli obronnych, zamków i stanic, które nie znalazły się na trasie Szlaku Orlich Gniazd. Oba szlaki wielokrotnie się ze sobą krzyżują, więc trasę można modyfikować. Dzienne odcinki do pokonania warto dobierać rozsądnie, gdyż w zależności od pogody przejazd po pagórkowatym terenie może zająć więcej czasu, niż mogłoby to wynikać z suchych kalkulacji. Poza tym warto postawić na wycieczkę krajoznawczą i odbić ze szlaku do kilku interesujących miejsc np. Jaskini Łabajowej w Dolinie Będkowskiej, czy zamku na Pieskowej Skale.

• długość: 152 km
• położenie: Jura Krakowsko-Częstochowska, województwa śląskie i małopolskie
• miasta i miejscowości na szlaku: Mstów Wancerzów -Turów - Zrębice - Siedlec - Suliszowice - Ostrężnik z ruinami zamku „Ostrężnik” z początku XIV w. - Strażnica Łutowiec - Wielka Góra - Zdów - Podlesice - Morsko - Blanowice - Zawiercie - Podzamcze z ruinami zamku „Ogrodzieniec” z XIV w. - Bazelówka - Smoleń - Stara Wieś - Wolbrom, Budzyń - Glanów - Tarnawa - Ojców (Ojcowski Park Narodowy) - Dolina Będkowska - Brzezinka - Rudawa.

2. Centralny Szlak Rowerowy Roztocza

Roztocze, postrzegane niekiedy jako granica pomiędzy Europą Wschodnią i Zachodnią, to w istocie pogranicze wielu kultur, o czym świadczą liczne zabytki sakralne (kościółki, synagogi, cerkwie) i obiekty przypominające o burzliwej historii tych terenów (pomniki, cmentarze). Największymi walorami tego obszaru są jednak urozmaicona rzeźba terenu oraz niezwykła szata roślinna. 

• długość szlaku po polskiej stronie: 186 km
• oznaczenie: kolor czerwony
• położenie: Roztocze, Roztoczański Park Narodowy w południowo-wschodniej Polsce, województwo lubelskie
• miasta i miejscowości na szlaku: Kraśnik, Szastarka, Batorz, Goraj, Radecznicę, Szczebrzeszyn, Zwierzyniec, Józefów, Susiec, Bełżec, Lubyczę Królewską aż do przejścia granicznego w Hrebennem. 
• poza granicami naszego kraju szlak wiedzie do Lwowa na Ukrainie (kolejne 80 km).

W Szczebrzeszynie warto odbić do Szczebrzeszyńskiego Parku Krajobrazowego, gdzie malownicze wzgórza poprzecinane wąwozami lessowymi stwarzają niezwykłe możliwości do rowerowych szaleństw dostarczających sporej dawki adrenaliny: miejscami wąwozy są dość głębokie i mroczne.

Warto wybrać także krótszy wariant szlaku: 46,5 km Roztoczański Szlak Rowerowy wiodący od Zwierzyńca przez Krasnobród do miejscowości Majdan Sopocki, gdzie znajduje się jedna z największych atrakcji turystycznych Roztocza - zalew ze strzeżoną plażą i molo!

3. Żelazny Szlak Rowerowy/ Železná cyklotrasa

Przez miejscowości pogranicza polsko-czeskiego biegnie niezwykły szlak rowerowy, wykorzystujący dawną infrastrukturę kolejową. Szlak w części poprowadzono bowiem po zamkniętych i niewykorzystywanych już liniach kolejowych. Trasa została otwarta końcem 2018 roku, jest to jednak pierwsza część inwestycji. Obecnie trwa budowa kolejnych odcinków.

Na szlaku znajdziesz liczne udogodnienia dla rowerzystów: wiaty i altany, gdzie można zjeść, schronić się przed słońcem czy deszczem i odpocząć. Na końcu odcinka z Gdowa do Jastrzębia-Zdroju zlokalizowane jest miejsce do odpoczynku dla dużych, zorganizowanych grup rowerzystów.

• długość: 43 km pętla 
• położenie: pogranicze polsko-czeskie, województwo śląskie
• miasta i miejscowości na szlaku: Godów, Jastrzębie Zdrój, Zebrzydowice, Petrovice u Karviné, Karviná, Gołkowice
• oznakowanie: po obu stronach granicy tabliczki wyglądają nieco inaczej; pomarańczowe tabliczki z czarnym rowerem, po stronie czeskiej zastąpione zostają żółtymi tabliczkami; logo trasy na całej jej długości pozostaje to samo.
• nawierzchnia: w większości asfaltowe ścieżki, drogi o małym natężeniu ruchu, droga rowerowa poprowadzona wałem rzeki Olzy, parkowe alejki, krótkie odcinki polnych i leśnych dróg

W Jastrzębiu-Zdroju szlak łączy z kilkoma innymi szlakami rowerowymi: znakowanym jako R4 szlakiem Eurovelo 4, żółtym szlakiem z Jastrzębia-Zdroju do Zebrzydowic i czerwonym szlakiem Euroregionu Cieszyńskiego. 

4. Velo Dunajec w ramach Velo Małopolska

Trasa będzie przebiegać przez tereny doliny Dunajca, oferując widoki na najpiękniejsze górskie pasma Tatr, Pienin i Beskidów. Całość szlaku nie jest jeszcze oddana do użytku, jednak znaczna jego część jest już przejezdna i pozwala sądzić iż będzie to jeden z najpiękniejszych szlaków rowerowych w Polsce. 

Przejazd trasą pozwali na zwiedzenie m.in. zamku w Niedzicy, Pienińskiego Parku Narodowego z malowniczym przełomem Dunajca, czy Sądeckiego Parku Etnograficznego. Trasa będzie przebiegać także obok Jeziora Czorsztyńskiego

• długość – 237 km (częściowo wspólnie z VeloNatura)
• położenie: dolina Dunajca; start w Zakopanem, meta w Wietrzychowicach
• miasta i miejscowości na szlaku: Zakopane - Poronin- Biały Dunajec - Szaflary - Nowy Targ - Dębno - Niedzica Zamek - Sromowce Niżne- Szczawnica - Krościenko n/Dunajcem - Tylmanowa - Zabrzeż - Łącko - Stary Sącz - Nowy Sącz - Kurów - Zbyszyce - Gródek n/Dunajcem - Rożnów - Czchów - Zakliczyn - Dąbrówka Szczepanowska - Zgłobice - Ostrów - Biskupice Radłowskie - Wietrzychowice.

W Wietrzychowicach trasa połączy się z Wiślana Trasą Rowerową, o której pisaliśmy już w naszym wcześniejszym przekrojowym artykule o szlakach rowerowych w Polsce.

Warto również przejechać rowerem wokół jeziora  Czorsztyńskiego robiąc 40 km pętlę ze startem i metą w Niedzicy. Trasa: Niedzica - Falsztyn - Frydman - Dębno - Maniowy - Mizerna - Kluszkowce - Czorsztyn - Niedzica.

5. Podlaski Szlak Bociani

Symbolem Podlasia jest bocian biały, gdyż na Podlasiu występują jego najliczniejsze kolonie. Z tego też powodu najdłuższy znakowany szlak rowerowy na Podlasiu nazwano Szlakiem Bocianim. Prowadzi on aż przez cztery parki narodowe: Białowieski, Narwiański, Biebrzański i Wigierski, co tylko potwierdza niezwykle walory przyrodnicze tych terenów. Bujne, rozległe tereny leśne, rzadkie okazy zwierząt, urokliwe jeziora i cisza kojąca zmysły... A gdyby tych powodów jeszcze było mało to trzeba dodać, że część Puszczy Białowieskiej leżącej w Białowieskim Parku Narodowym została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO i posiada status światowego rezerwatu biosfery.

• długość:  412 km
• nawierzchnia urozmaicona; głównie drogi utwardzane i leśne trakty
• położenie: północno-wschodnia część Polski, Podlasie
• miasta i miejscowości na szlaku: Białowieża - Pogorzelce - Narewka - Lewkowo Stare - Eliaszuki - Suszcza - Odrynki - Narew - Trześcianka - Kaniuki - Doktorce - Zawyki - Suraż - Turośń Dolna - Baciuty - Bokiny – Kurowo - Pajewo - Tykocin - Pentowo - Łaziuki - Zajki - Laskowiec - Dobarz - Osowiec-Twierdza - Goniądz - Dolistowo Stare - Jasionowo nad Biebrzą - Jaminy - Sztabin - Krasnybór - Wolkusz - Rudawka - Mikaszówka - Strzelcowizna - Głęboki Bród - Sarnetki - Czerwony Folwark - Wigry - Stary Folwark - Dębowo - Suchodoły - Wołownia - Gulbieniszki - Błaskowizna - Hańcza - Stańczyki

6. Szlak rowerowy doliny Baryczy 

Dolina Baryczy obfituje w szlaki rowerowe, dlatego jest to rejon przyjazny turystyce rowerowej. Trasa zaczyna się w Antoninie położonym w województwie wielkopolskim, a kończy w okolicach ujścia Baryczy do Odry w Wyszanowie. Trasa przypadnie do gustu szczególnie miłośnikom ryb i wędkarstwa, gdyż przebiega przez największy w środkowej Europie zespół stawów rybnych: Stawy Milickie.

• długość: 120 km
• położenie: szlak biegnie przez największy w Polsce park krajobrazowy czyli Park Krajobrazowy Doliny Baryczy, woj. wielkopolskie
• miasta i miejscowości na trasie: Antonin - Odolanów - Uciechów - Wróbliniec - Potasznia - Grabownica - Milicz - Postolin - Łąki - Ruda Sułowska - Niezgoda - Radziądz - Żmigród - Kędzie - Wąsosz - Ryczeń - Wyszanów
• oznakowanie trasy w terenie od Antonina do Żmigrodu

7. Pierścień rowerowy powiatu poznańskiego

Mamy też propozycję dla tych, którzy lubią jeździć na rowerze, ale nie dla nich jest pakowanie się na kilkudniowy wyjazd jedynie do sakw rowerowych. Proponujemy podróż do stolicy Wielkopolski. Poznań oferuje siedem szlaków rowerowych rozmieszczonych promieniście, przez co można spędzić cały tydzień na rowerowych ścieżkach, wygodnie nocując w jednym miejscu. Pierścień rowerowy powiatu poznańskiego obejmuje najciekawsze miejscowości okolic Poznania: Mosina, Stęszew z XV-wiecznym kościołem, Tarnowo Podgórne, Murowana Goślina, Kostrzyn i Kórnik z zamkiem.

Wychodzące z Poznania szlaki łącznikowe:

1. szlak łącznikowy “Nad jezioro Lusowskie” – 23,3 km; koniec trasy: punkt widokowy w Lusówku (gmina Tarnowo Podgórne).
2. szlak łącznikowy “Doliną Bogdanki” 13 km  - koniec tras: Kiekrz.
3. szlak łącznikowy “Do rezerwatu Gogulec” 7 km, koniec trasy: Złotniki (gmina Suchy Las).
4. szlak łącznikowy “Doliną Cybiny do Parku Krajobrazowego Promno” - 22,6 km;  koniec trasy: Biskupice (gmina Pobiedziska).
5. szlak łącznikowy “Darz Bór” do Tulec – 9 km; koniec  trasy:  Tulce ( gmina Kleszczewo).
6. szlak łącznikowy “Doliną Głuszynki do Kórnika” – 18,7 km; koniec trasy:  Kórnik.
7. szlak łącznikowy “Wzdłuż Warty do Wielkopolskiego Parku Narodowego” – 26,7 km; koniec trasy: droga prowadząca z Rogalina do Kórnika (trasa nr 431).

• długość: 173 km
• szlak biegnie poprzez Wielkopolski Park Narodowy oraz trzy parki krajobrazowe: Rogaliński Park Krajobrazowy, Park Krajobrazowy Promno i Puszczę Zielonkę, Wielkopolska
• oznaczenie: czarny rower na pomarańczowym tle z określeniem kierunku
• szlak umożliwia zorganizowanie wielu jednodniowych wycieczek: trasami łącznikowymi z powrotem do Poznania lub pierścieniem wokół powiatu poznańskiego
• uwaga:  trasa biegnie przez poligon wojskowy w Biedrusku, na który wjazd możliwy jest po uprzednim uzyskaniu przepustki. Przejazd możliwy jest wyłącznie drogą Złotniki-Biedrusko (bez zbaczania z drogi) w weekendy i dni ustawowo wolne od pracy. Warto rozważyć skorzystanie z objazdu.

8. Nadwarciański Szlak Rowerowy

Szlak biegnie wzdłuż rzeki Warty i łączy Jezioro Jeziorsko, czyli największy śródlądowy zbiornik wodny i Międzychód. Nadwarciański Szlak Rowerowy biegnie przez tereny trzech parków krajobrazowych: Rogalińskiego, Żerkowsko-Czeszewskiego i Nadwarciańskiego. Omija wiele miejscowości, biegnąc  odludnymi terenami: wałami, nasypami czy wśród rozlewisk Warty. Podróż w takich okolicznościach przyrody daje niezwykłą możliwość obserwacji bujnej fauny i flory, a zwłaszcza ptactwa.

• położenie: województwo wielkopolskie,
• długość: 382 km
• miasta i miejscowości: trasa przebiega przez Uniejów, Koło, Konin, Rzgów, Pyzdry, Śrem, Puszczykowo, Poznań, Oborniki, Obrzycko, Wronki.

9. Pierścień Rowerowy Suwalszczyzny R65

Szlak o charakterze transgranicznym; tworzy zamkniętą pętlę z dwoma głównymi węzłami w Dowspudzie k. Raczek i w Żegarach k. Sejn, gdzie krzyżuje się z innymi ważnymi szlakami rowerowymi. Trasa umożliwia poznanie całego regionu Suwalszczyzny w kilka dni. Na trasie zobaczysz m.in.: Góry Sudawskie i Wiżajny, Puszczę Romincką, sławną Dolinę Rospudy i Dowspudę z ruinami pałacu oraz Kanał Augustowski.

• długość: 316,3 km
• położenie: Suwalszczyna oraz tereny przygraniczne Litwy, Białorusi i Obwodu Kaliningradzkiego
• miasta i miejscowości na trasie: Dowspuda – Raczki – Sidory – Rabalina – Wólka Folwark – Stara Kamionka – Kotowina – Bakałarzewo – Garbaś – Szafranki – Filipów – Supienie – Czarne – Białe Jeziorki – Rakówek – Przerośl – Stańczyki – Maciejowięta – Golubie (Puszcza Romincka) – Degucie – Pobłędzie – Użmauda – Mauda – Leszkiemie – Wiżajny – Michałówka – Potopy – Rutka-Tartak – Folusz – Kupowo – Majdan – Budzisko – Podwojponie – Jegliniec – Wojponie – Wojciuliszki – Puńsk – Trakiszki – Kompocie – Przystawańce – Tauroszyszki – Widugiery – Buda Zawidugierska – Sankury – Burbiszki – Radziucie – Żegary – Ogrodniki – Berżniki – Zelwa – Giby – Brożane – Rygol – Muły – Rudawka – Gruszki – Rubcowo – Żabickie – Starożyńce – Bartniki – Kopczany – Lipsk Murowany – Siółko – Dulkowszczyzna – Lipsk – Jastrzębna II – Krasnybór – Sztabin – Jaminy – Kopiec – Stare Tajno – Dręstwo – Barszcze – Pomiany – Reszki – Nowe-Rutki – Dowpsuda.